Λοίμωξη από ανθρώπινο Παρβοϊό Β19 (Parvovirus B19)
Ο ΕΟΔΥ έχει προβεί σε επείγουσα ανακοίνωση που θέτει τους ιατρούς πανελλαδικώς σε επιφυλακή, εφιστώντας αυξημένη προσοχή για επικίνδυνα κρούσματα σχετιζόμενα με Παρβοϊό Β19. Σε εξέλιξη βρίσκεται η επιδημιολογική διερεύνηση περιστατικών μυοκαρδίτιδας που μονοπώλησαν την επικαιρότητα και αφορούν παιδιά σχολικής μονάδας στη Θεσσαλονίκη, όπου διερευνάται ο ρόλος στην κλινική εξέλιξη της συλλοίμωξης από Παρβοϊό Β19 και άλλους ιούς.
Ο επίμαχος ιος διαθέτει μονόκλωνο DNA και μεταδίδεται αποκλειστικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ενοχοποιείται χαρακτηριστικά για την εκδήλωση του Λοιμώδους ερυθήματος (Εrythema infectiosum), γνωστό και ως 5η νόσος. Η ονομασία αυτή οφείλεται στη σειρά διαδοχής της στην κλασσική ταξινόμηση των συνηθέστερων εξανθηματικών παιδικών ασθενειών.
Κατά τη μόλυνση προκαλείται παροδική ελάττωση της ερυθροποίησης, η οποία είναι συνήθως ήπια και ασυμπτωματική. Άτομα με υποκείμενες παθολογικές καταστάσεις δύναται όμως να εμφανίσουν σοβαρή αναιμία, όπως οι φέροντες αιματολογική διαταραχή (π.χ αιμοσφαιρινοπάθεια) που θα εκδηλώσουν απλαστικές κρίσεις ή οι έχοντες εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα που θα βιώσουν παρατεταμένη ιαιμία εβδομάδων ή μηνών.
Σύμφωνα με έγκυρες μελέτες οροεπιπολασμού, 50 με 80% των ενηλίκων διαπιστώνεται ότι έχουν μολυνθεί στο παρελθόν από τον ιο αυτό, ενδεικτικό πιθανής ύπαρξης προστατευτικής ανοσίας σε ανοσοεπαρκή άτομα.
Τα περιστατικά λοίμωξης με Παρβοϊό Β19 είθισται να παρατηρούνται τέλη χειμώνα, άνοιξη και αρχές καλοκαιριού, με περιοδικές κατά τόπους εξάρσεις ανά 3-4 χρόνια ανάμεσα στον παιδικό πληθυσμό, ηλικίας κυρίως 5 με 7 ετών.
Ο χρόνος επώασης είναι τυπικά 4 με14 μέρες και η διασπορά της λοίμωξης γίνεται με αεροσταγονίδια (π.χ φτάρνισμα, βήχας), διαδερμική έκθεση σε αίμα ή δια-πλουκαντιακά από τη μητέρα στο κύημα.
Η κλινική εκδήλωση της λοίμωξης ποικίλλει ανάλογα με τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ατόμου και την ηλικία. Αν παρουσιάζονται συμπτώματα (8 στις 10 περιπτώσεις) συνήθως είναι ήπια και διαρκούν τυπικά 5 με 10 ημέρες. Αρχικά παρατηρείται εικόνα ομοιάζουσα γρίπης (π.χ πυρετική κίνηση, ελαφρά κακουχία, πονοκέφαλος, πονόλαιμος, βήχας), στην οποία πρώιμη φάση είναι και τυπικά πιο μεταδοτικό το άτομο. Μετά από κάποιες ημέρες δύναται, συχνότερα στα παιδιά, να εμφανιστεί ερυθρωπό εξάνθημα στα μάγουλα που δίνει την εντύπωση χαστουκίσματος.
Δευτερογενώς μπορεί να παρατηρηθεί και σε κορμό και άκρα ένα συρρέον κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα που επιμένει για αρκετές μέρες, το οποίο κατά την αποδρομή εμφανίζει εικόνα δαντέλας (ασυνέχειες δέρματος με και χωρίς εξάνθημα). Η υποτροπή είναι πιθανή κάτω από συνθήκες έκθεσης σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία και ζέστη, όπως και σε στρες ψυχικό και σωματικό (π.χ υπερβολική άσκηση).
Στους ενήλικες είναι πιθανότερη η εμφάνιση μόνο μιας μη διαβρωτικής πολυαρθρίτιδας (επώδυνες/πρησμένες αρθρώσεις), που μπορεί να επιμείνει αρκετές εβδομάδες χωρίς όμως μακροχρόνιες συνέπειες.
Ο ορολογικός έλεγχος για Παρβοϊό Β19 θεωρείται απαραίτητος όταν πιθανολογείται μόλυνση σε έγκυο και σε περιπτώσεις όπου ιστορικό και κλινική εικόνα δεν υποβοήθησαν στην επίτευξη διάγνωσης σε ενήλικες με εμφάνιση αρθροπάθειας, όπως και σε παιδιά ανοσοκατεσταλμένα ή με γνωστή αιμοσφαιρινοπάθεια.
To δίκτυο ιατρείων του Medisyn εφαρμόζει την πλέον αξιόπιστη για τη διάγνωση της συγκεκριμένης λοίμωξης ανοσοενζυμική μέθοδο χημειοφωταύγειας (CLIA), με χρήση ανασυνδυασμένου αντιγόνου VP2 Παρβοϊού Β19.
Ο ταυτόχρονος προσδιορισμός στο ίδιο δείγμα IgM και IgG ειδικών αντισωμάτων έναντι του ιού, επιτρέπει τη διάκριση μεταξύ πρόσφατης και προγενέστερης λοίμωξης με βάση την αναγνώριση της παρουσίας ή απουσίας τους. Ανάλογα με τα ευρήματα της μέτρησης δύναται να απαιτηθεί επαναπροσδιορισμός σε νέο δείγμα εντός 2 εβδομάδων, για τη διαπίστωση της κινητικότητας τους στο χρόνο. Στα άτομα με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρής αναιμίας, στις εξετάσεις που εκτελούνται συμπεριλαμβάνεται και η γενική εξέτασης αίματος και μέτρηση ΔΕΚ.
Ο έλεγχος στην εγκυμοσύνη περιλαμβάνει εντατική παρακολούθηση, με πραγματοποίηση πολλαπλών κλινικών επισκέψεων, αιματολογικών αναλύσεων και υπερηχογραφημάτων. Πρέπει να τονιστεί ότι η έκθεση στον επίμαχο ιο δεν συνεπάγεται απαραίτητα και μόλυνση από αυτόν.
Υπολογίζεται ότι 50% των εγκύων έχουν αντισωματική κάλυψη από παρελθοντική λοίμωξη και μικρή πιθανότητα επιπλεγμένης κύησης. Ακόμη και αν νοσήσει η εγκυμονούσα, δεν εξυπακούεται ότι θα υπάρξει μετάδοση του ιού στο κύημα με έκθεσή του σε κίνδυνο και πρόκληση σοβαρής εμβρυϊκής αναιμίας, αποβολής ή θανάτου. Η εμφάνιση επιπλοκής εξαρτάται και από το στάδιο της εγκυμοσύνης που έγινε η μόλυνση, με περισσότερες πιθανότητες αυξημένου κινδύνου όταν επήλθε στο πρώτο μισό της κύησης. Μια έγκυος πρέπει πάντως να αποφεύγει άτομα με ιστορικό πρόσφατης νόσου.
Η θεραπεία είθισται να περιορίζεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, εκτός από τις περιπτώσεις των ομάδων υψηλού κινδύνου που προαναφέρθηκαν, όπου χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Η λοίμωξη είναι ιογενής και γι’ αυτό δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά. Δεν υπάρχει εμβόλιο ή αγωγή προς χορήγηση που να αποτρέπει μια επικείμενη μόλυνση από Παρβοϊό Β19.
Ο στόχος παραμένει πάντα η αποφυγή έκθεσης στον ιο, με εφαρμογή βασικών κανόνων υγιεινής και οδηγιών πρόληψης. Σε αυτούς συγκαταλέγεται αποφυγή επαφής με νοσούντες, κοινωνικοποίησης όταν οι ίδιοι νοσούμε, το να πιάνουμε με τα χέρια μας μάτια, μύτη, στόμα και να φταρνιζόμαστε ή βήχουμε χωρίς προφύλαξη. Το τακτικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό επιβάλλεται, όπως και η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας όταν κάτι στη δική μας κλινική εικόνα ή/και του περιγύρου μας προβληματίσει.
