Αλλεργικές παθήσεις

Ρινίτιδα; Άσθμα; Επιπεφυκίτιδα; Κνησμός; Εξάνθημα; Φτέρνισμα; Βήχας;

Οι αλλεργικές παθήσεις αποτελούν μια πραγματική μη λοιμώδη επιδημία του τελευταίου αιώνα. Η επίπτωση των νόσων αυτών αυξάνεται συνεχώς κάθε χρόνο, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους κάθε ηλικίας, από τη βρεφική μέχρι τα γηρατειά. Οι αλλεργικές παθήσεις είναι χρόνιες καταστάσεις που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των πασχόντων, σωματικά, συναισθηματικά και κοινωνικά. Ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων με αλλεργία είναι υποδιαγνωσμένοι, υποθεραπευμένοι και όχι ικανοποιημένοι από τη θεραπεία τους. Η εξέταση αυτών των αποτυχιών μπορεί να βοηθήσει να βελτιώσουμε τη φροντίδα της αλλεργίας και τελικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Οι αλλεργίες στον βιομηχανικό κόσμο είναι πολύ συχνές με περίπου το 10-30% των ατόμων να επηρεάζονται από αυτές. Γενικά στις αναπτυγμένες χώρες 1 στους 3 ανθρώπους υποφέρουν από κάποια μορφή αλλεργίας, με συχνότητα στα παιδιά 1:4.

Πιο συγκεκριμένα:

• 1 στα 3 βρέφη και μικρά παιδιά με έκζεμα έχουν υποκείμενη αλλεργία.
• 1 στα 3 παιδιά προσχολικής ηλικίας με επαναλαμβανόμενο συριγμό / βήχα έχει υποκείμενη αλλεργία.
• 2 στα 3 παιδιά σχολικής ηλικίας με επαναλαμβανόμενο συριγμό / βήχα έχουν υποκείμενη αλλεργία.
• 7 στα 10 παιδιά με ρινίτιδα έχουν υποκείμενη αλλεργία.
• 1 στους 5 ενήλικες με έκζεμα έχει υποκείμενη αλλεργία.
• 6 στους 10 ενήλικες με εποχική ρινίτιδα έχουν υποκείμενη αλλεργία.
• 1 στους 2 ενήλικες με χρόνια ρινίτιδα ή ρινική συμφόρηση έχει υποκείμενη αλλεργία.

Τι είναι και πως εκδηλώνεται η αλλεργία

Η αλλεργία είναι μια υπερβολική παθολογική αντίδραση ή αλλιώς υπερευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος και δεν αποτελεί η ίδια νόσο, αλλά έναν μηχανισμό που οδηγεί σε νοσηρές καταστάσεις. Πρόκειται για αντίδραση υπερευαισθησίας που προκαλείται με ανοσολογικό μηχανισμό. Η αλλεργία συχνά εμφανίζεται στους πρώτους τρεις μήνες της ζωής και πολύ σπάνια κατά τη γέννηση, αν και υπάρχει ένα πολύ ισχυρό γενετικό υπόβαθρο. Σε μερικές περιπτώσεις η αλλεργία δεν παραμένει σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Εμφανίζεται, και σε κάποιους ασθενείς εξαφανίζεται αυτομάτως.

Η αλλεργία εκδηλώνεται ως ρινίτιδα με επαναλαμβανόμενο φτέρνισμα, φαγούρα, καταρροή, μπούκωμα της μύτης. Ως άσθμα με βήχα και δύσπνοια. Ως επιπεφυκίτιδα με φαγούρα κοκκινίλα και δάκρυσμα των ματιών . Ως δερματική αντίδραση με κνησμό, καντήλες φλούμπες, ερύθημα, αγγειοοίδημα. Ως αντίδραση από το πεπτικό σύστημα με ναυτία εμετούς, πόνους στην κοιλιά, διάρροια. Και τέλος ως αναφυλακτική αντίδραση η οποία είναι ταχέως εξελισσόμενη. Στην βαρύτερη της μορφή, συστηματική αναφυλαξία (αλλεργικό Shock) εκδηλώνεται με πτώση της πίεσης, ταχυκαρδία, διαταραχές στην όραση, ζάλη, λιποθυμία. Θεωρείται η πιο σοβαρή μορφή αλλεργίας η οποία μπορεί ακόμη και να ενέχει και κίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς και πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται άμεσα σε νοσοκομείο. Προκαλείται συνήθως μετά από αλλεργία σε κάποιο φάρμακο, σε δηλητήρια μέλισσας ή σφήκας ή και ακόμη και σε κάποιο τρόφιμο. Στην ηπιότερη της μορφή η αναφυλακτική αντίδραση εκδηλώνεται με κάποιο άλλο από τα παραπάνω συμπτώματα βήχα, δύσπνοια, κνίδωση, κοιλιακό άλγος, ναυτία.

Ποια είναι τα κυριότερα αλλεργιογόνα

Τα κυριότερα αλλεργιογόνα είναι τα εισπνεόμενα, τα τροφικά, τα δηλητήρια υμενοπτέρων και τα φάρμακα. Τα πρώτα αλλεργιογόνα ευθύνονται για εποχιακή εκδήλωση αλλεργιών, η οποία διαρκεί ανάλογα με την περίοδο ανθοφορίας των αντίστοιχων φυτών αλλά και τον ερχομό της άνοιξης ( όψιμη ή πρώιμη). Ξεκινά από το Μάρτιο μήνα και μπορεί να διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο. Τα υπόλοιπα αλλεργιογόνα προκαλούν αλλεργίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με λίγο πιο έντονη εκδήλωση τους χειμερινούς μήνες λόγω κλειστών χώρων και υγρασίας.

Ποια είναι τα κυριότερα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα

1. Είναι οι γύρεις κάποιων φυτών. Συνήθως τα φυτά αυτά είναι ταπεινά, με μικρή γύρη και εύκολα αερομεταφερόμενη. Για τη χώρα μας σημαντικά τέτοια αλλεργιογονικά φυτά είναι το περδικάκι, κάποια αγρωστώδη που είναι ταπεινά ξαδερφάκια των σιτηρών, κάποια σύνθετα και αυτά ξαδέρφια του γνωστού μας ραδικιού και η γύρη της ελιάς. Οι γύρεις των υπολοίπων δένδρων προκαλούν λιγότερες αλλεργίες αφενός μεν γιατί έχουν μεγάλο μέγεθος και περνούν πολύ πιο δύσκολα το βλεννογόνο και αφετέρου η περίοδος ανθοφορίας τους είναι πολύ μικρή, το πολύ ένας μήνας.
2. Τα ακάραια της σκόνης του σπιτιού, ισχυρότατα και συχνά αλλεργιογόνα. Είναι μικρά ζωύφια μη ορατά με γυμνό μάτι τα οποία φωλιάζουν στα μάλλινα ρούχα σε μάλλινα χαλιά και μοκέτες, καθώς και σε βιβλία.Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι η πιο διαδεδομένη πηγή αλλεργιογόνων εσωτερικού χώρου η οποία προκαλεί αλλεργίες που σχετίζονται ιδιαίτερα με το άσθμα.
3. Τα επιθήλια κάποιων ζώων και κυρίως των κατοικίδιων, όπως η γάτα και ο σκύλος, χωρίς να αποκλείονται κάποια άλλα με τα οποία έρχονται σε επαφή επαγγελματικά άνθρωποι με αλλεργικό υπόβαθρο, όπως οι πρωτεΐνες των ούρων πειραματόζωων ή και οικόσιτων ζώων (π.χ. κουνέλια).Τα κατοικίδια είναι ανάμεσα στις συνηθέστερες αιτίες αλλεργίας: σποραδικές πληροφορίες υποδηλώνουν ότι ευθύνονται για τις αλλεργίες του 10–15% του πληθυσμού στις εύπορες χώρες. Η ευαισθητοποίηση πιστεύεται ότι εξαρτάται από τη διασπορά αερομεταφερόμενων σωματιδίων από το δέρμα, τον σίελο ή τα ούρα.
4. Κάποιοι μύκητες έχουν την ικανότητα να προκαλούν αλλεργία, όπως ο μύκητας Cladosporium, Alternaria, Aspergilus.

Ποια  κυριότερα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα καλύπτει ο συνιστώμενος έλεγχος

O έλεγχος καλύπτει τα κυριότερα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα, τα οποία πυροδοτούνται είτε από περιβαλλοντικούς, είτε από οικιακούς παράγοντες, ως εξής:

Ποια τεχνολογία χρησιμοποιείται

Η σύγχρονη ιατρική επιστήμη προσφέρει τη δυνατότητα για εξατομικευμένο εργαστηριακό έλεγχο για κάθε ασθενή, στο μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των παθήσεων, συνδρόμων και νοσημάτων. Στον τομέα των αλλεργικών παθήσεων, ο εξειδικευμένος διερευνητικός έλεγχος επικεντρώνεται στην ανίχνευση των επιπέδων των IgE αντισωμάτων που είναι ειδικά για το κάθε αντιγόνο/αλλεργιογόνο. Ιστορικά, η πρώτη εργαστηριακή μέθοδος για τις μετρήσεις των ειδικών IgE αντισωμάτων, αποτέλεσε η εξέταση R.A.S.T.. Για περισσότερα από 50 χρόνια η συγκεκριμένη εξέταση χρησιμοποιήθηκε ως το επικουρικό εργαλείο διάγνωσης που συνόδευε τα αποτελέσματα των Δερματικών Δοκιμασιών (αλλεργικά τεστ) του Αλλεργιολόγου.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, οι τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της Μοριακής Διάγνωσης, πρόσθεσαν νέες παραμέτρους και προσέφεραν καλύτερες μεθόδους ανίχνευσης και ανάλυσης των συγκεντρώσεων των αλλεργιογονικών εκχυλισμάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα προοδευτικά την αντικατάσταση των παλαιοτέρων μεθόδων όπως η R.A.S.T., από τις νεότερες μεθόδους διερεύνησης, όπως είναι η μέθοδος ανοσοφθορισμού με ImmunoCAP και η διερεύνηση με ImmunoCAP Allergen Components.

Τα τελευταία 30 έτη, οι επιστημονικές μελέτες χρησιμοποιούν τη μέθοδο ανοσοφθορισμού με ImmunoCAP, ως μέθοδο αναφοράς (gold standard) στις μετρήσεις τους.

Αποτελούν εξετάσεις της Μοριακής Αλλεργιολογίας και πλέον κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην διάγνωση. Παρουσιάζουν σαφή προτερήματα έναντι των Δερματικών Δοκιμασιών, καθώς δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο για αναφυλακτική αντίδραση κατά τη διενέργειά τους. Επιπρόσθετα, δεν επηρεάζονται από σημαντικούς παράγοντες όπως είναι η ηλικία, η κατάσταση της επιδερμίδας, η φαρμακευτική αγωγή και η εγκυμοσύνη. Βοηθούν σημαντικά στη διάκριση περιπτώσεων μεταξύ της ειδικής ευαισθητοποίησης και των αλλεργικών συνδρόμων και μπορούν να προειδοποιούν για τις ενδεχόμενες διασταυρούμενες αντιδραστικότητες μεταξύ των αλλεργιογόνων.

O έλεγχος καλύπτει τα κυριότερα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα και πραγματοποιείται με την τεχνολογία ImmunoCAP. Η τεχνολογία του ImmunoCAP παρέχει την ικανότητα δέσμευσης περισσότερου αντιγόνου από τα συμβατικά συστήματα, λόγω μιας διευρυμένης επιφάνειας δέσμευσης, παρακάμπτοντας με αυτόν τον τρόπο τον ανταγωνισμό δέσμευσης του ειδικού IgG αντισώματος, διασφαλίζοντας έτσι υψηλό επίπεδο ευαισθησίας για τη ειδική IgE για συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Η παράδοση των αποτελεσμάτων πραγματοποιείται εντός 48 ωρών.

Η διάγνωση των αλλεργικών νοσημάτων από τον ειδικό αλλεργιολόγο γίνεται με βάση τα συμπτώματα του ασθενούς, την κλινική εξέταση, τις δερματικές δοκιμασίες, τις λειτουργικές δοκιμασίες του πνεύμονα και τον εργαστηριακό έλεγχο.

Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι είναι αλλεργικός; και σε τι;

Φυσικά και είναι διότι αφενός μπορεί να αποφύγει ή να περιορίσει την έκθεση του σε πολλά από τα αλλεργιογόνα και αφετέρου η έγκαιρη και η σωστή αντιμετώπιση του από το θεράποντα γιατρό μπορεί να περιορίσει την βαρύτητα της νόσου. Επίσης η ορθή ενημέρωση του ασθενούς σχετικά με το πρόβλημα του μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και να του σώσει τη ζωή!